De symptomen van te veel vitamine D

Vitamine D helpt je botten gezond te houden en ondersteunt je immuunsysteem. Niet voor niets is vitamine D één van de meest populaire vitaminesupplementen die er zijn. Maar is het ook mogelijk om te veel vitamine D binnen te krijgen? En wat zijn de symptomen van een teveel aan vitamine D? In dit artikel leggen we je het uit, dus lees snel verder. 
 

Het voedingscentrum adviseert een dagelijkse inname van 10 microgram vitamine D per dag. Dit is eigenlijk de minimale hoeveelheid is die je lichaam echt nodig heeft via je voeding. Want je lichaam maakt vitamine D dan wel grotendeels aan in je huid, onder invloed van zonlicht. Toch is dat lang niet voor iedereen voldoende.

Niet iedereen komt voldoende in de zon en bovendien is de zonkracht in Nederland niet altijd even sterk. Ouderen en kinderen maken ook te weinig vitamine D aan in de huid. En daarnaast produceren mensen van kleur of mensen met een bedekte huid te weinig vitamine D in de huid. Een supplement, ter aanvulling op je voeding, helpt je om je in je vitamine D behoefte te voorzien.

Meer lezen over de risicogroepen die minder vitamine D aanmaken? Lees hier meer en leer welke dosering passend is in het artikel 'Hoeveel vitamine d per dag?'.

Het kan geen kwaad om meer dan 10 microgram vitamine D te gebruiken in een supplement. In Europa is de maximale dosis voor vitamine D3 supplementen vastgesteld op 100 microgram per dag. In Nederland is toegestane hoeveelheid iets lager: namelijk 75 microgram per dagdosering. Een supplement van bijvoorbeeld 25 microgram is dus een veilige waarde tussen de hoeveelheid die je minstens nodig hebt en de hoeveelheid die je maximaal mag innemen.

Neem nooit meer in dan de aanbevolen hoeveelheid in de gebruiksaanwijzing van je supplement.

Een bloedwaarde test kan uitsluitsel geven over je vitamine D waarde. Maar wat zeggen deze waardes eigenlijk en welke waarde streef je na?

Volgens de algemene Europese richtlijnen wordt een bloedwaarde van 50-75 nmol/L als voldoende beschouwd voor de meeste mensen. Alles onder de waarde van 50 wordt als een tekort beschouwd. 

Volgens de richtlijnen van het Nederlands Huisartsen Genootschap is de streefwaarde voor vitamine D 30 nmol/L voor volwassenen jonger dan 70 jaar. Voor ouderen is de streefwaarde 50 nmol/L. Er is wel discussie of die richtlijnen niet omhoog moeten worden bijgesteld, richting de Europese waarden, gezien het belang van Vitamine D voor de gezondheid¹.
Orthomoleculaire therapeuten, die voedingsstoffen gebruiken om optimale gezondheid na te streven, streven vaak zelfs naar nog hogere waarden.

Omdat je vitamine D in je huid aanmaakt onder invloed van de zon, wordt vitamine D ook wel de zonnevitamine genoemd. Ben je langdurig in de zon en heeft je lichaam voldoende vitamine D aangemaakt? Dan gaat je lichaam niet eindeloos door met de productie ervan. Er is een natuurlijk mechanisme om de productie van vitamine D te reguleren, waarbij de huid stopt met het aanmaken van vitamine D zodra aan de behoefte is voldaan. Dit helpt bij het voorkomen van een overschot aan vitamine D.

Een teveel aan vitamine D in je lichaam als gevolg van blootstelling aan de zon is dus niet mogelijk. Het is ook zeldzaam om te veel vitamine D binnen te krijgen door voeding alleen. Natuurlijke voedingsbronnen van vitamine D, zoals vette vis, vlees en eieren, bevatten geen grote hoeveelheden vitamine D. Het risico om te veel vitamine D binnen te krijgen via voeding is dus over het algemeen heel laag.

Een teveel aan vitamine D komt maar weinig voor. Het grootste risico op een teveel aan vitamine D komt voornamelijk voort uit langdurige inname van hoge doseringen vitamine D-supplementen. Vitamine D is een vetoplosbare vitamine die je kunt opslaan in je lichaam. Het is daarom belangrijk om niet meer in te nemen dan wordt aanbevolen in de gebruiksaanwijzing van je supplement.

Een teveel aan vitamine D kan dus praktisch gezien enkel ontstaan door het slikken van te veel, hoog gedoseerde vitamine D supplementen voor een langere tijd. Klachten die hierdoor kunnen ontstaan zijn: 

1. Vermoeidheid en zwakte;
2. Misselijkheid, braken en verminderde eetlust;
3. Verhoogde dorst en frequent urineren;
4. Verhoogde calciumspiegels in het bloed;
5. Botpijn en botveranderingen.

Het is belangrijk op te merken dat deze symptomen variëren in ernst. Ook betekent de aanwezigheid van één of meerdere van deze symptomen niet automatisch dat er sprake is van een vitamine D overschot. Als je vermoedt dat je te maken hebt met een overdosis vitamine D, raadpleeg dan je arts voor een juiste diagnose en behandeling.

Het is altijd belangrijk om de aanbevolen doseringen van vitamine D supplementen te volgen en bij het gebruik van hoge doseringen advies in te winnen bij een zorgverlener.  

Bronnen:

[1] Heaney RP, Holick MF. Why the IOM recommendations for vitamin D are deficient. J Miner Res 2011;26:455-7.