Wil je zwanger worden? Dan vraag je je ongetwijfeld af op welke dagen van je cyclus je het meest vruchtbaar bent. Misschien is je cyclus onregelmatig of weet je gewoon niet zo goed hoe je het beste je vruchtbare dagen kunt berekenen. In dit blog vertellen we je alles over je vruchtbare dagen en bespreken we de meest populaire methoden om deze te bepalen.
Vanaf het moment dat je eerste menstruatiecyclus start, begint je vruchtbare leven. Je bent dan, in principe, in staat om zwanger te worden. Tot aan de menopauze vindt er ongeveer maandelijks ovulatie plaats, een cyclus duurt namelijk gemiddeld 28 dagen. Die ovulatie noemen we ook wel de eisprong. Een vruchtbaar eitje komt vrij uit één van je eierstokken en verplaatst zich naar de eileider. Van daaruit reist de eicel door naar de baarmoeder. Onderweg, in de eileider, kan een eicel bevrucht worden door een zaadcel.
Het juiste moment voor de eicel én zaadcel
Om zwanger te kunnen worden is het belangrijk dat de zaadcellen op tijd bij de eicel zijn. Het liefst liggen ze al klaar, te wachten tot de eicel springt en vrijkomt uit de eierstok. Dan zijn ze direct ter plaatse en kan een bevruchting plaatsvinden. Ook na de eisprong heb je nog maximaal twee dagen waarin een eicel bevrucht kan raken. Maar hoe vroeger je erbij bent hoe hoger de kans op bevruchting.
Wat zijn de meest vruchtbare dagen?
Omdat zaadcellen langer overleven, beginnen je vruchtbare dagen al voor je eisprong. Namelijk zo’n 5 dagen ervoor. De zaadcellen uit het sperma van de man kunnen namelijk wel 5 dagen overleven in het lichaam van de vrouw, in afwachting van de eisprong. De twee meest vruchtbare dagen zijn de dag vóór je eisprong en de dag van de eisprong zelf. Je vruchtbare dagen eindigen twee dagen na de eisprong.
Zwangerschapswens? Start al voordat je zwanger bent met foliumzuur (of de actieve vorm: folaat). Lees hier meer over het gebruik van foliumzuur >>
Wanneer heb je de grootste kans op zwangerschap?
De meeste kans op een zwangerschap heb je als je een aantal keer seks hebt in de dagen vóórdat je eisprong plaatsvindt. Dan maken de zaadcellen namelijk meer kans de eicel op tijd te bereiken dan wanneer je vrijt ná de eisprong. Aangeraden wordt om in de 6 dagen voor je eisprong elke twee tot drie dagen seks te hebben.
Wanneer is mijn eisprong?
Leuk allemaal die kansberekeningen. Maar erg ingewikkeld als je niet precies weet wanneer je ovuleert. Je eisprong vindt namelijk niet altijd precies plaats op dag 14 en je cyclus is lang niet altijd keurig 28 dagen. Er zit veel variatie in cycluslengte. Zoveel vrouwen, zoveel verschillen.
Een normale menstruatiecyclus kan tussen de 21 en 42 dagen duren. Handig om te weten is dat de tijd tussen de eisprong en het moment dat je menstruatie begint, vrijwel constant blijft: namelijk 14 dagen. Heb je een regelmatige cyclus die iedere keer evenveel dagen duurt? Dan kun je dus de dag van je ovulatie berekenen.
Voorbeeld: Duurt je cyclus iedere keer weer 31 dagen? Dan is je ovulatie op dag 17, want: 31-14=17.
Is je cyclus niet regelmatig en heb jij afwisselend cyclussen van verschillende lengtes? Dan ben je absoluut niet de enige. Veel vrouwen hebben dit. En dan wordt het een stuk lastiger om te bepalen wanneer je ovuleert. Je kan het dan niet meer met een simpel rekensommetje uitrekenen. Je zult een andere manier moeten vinden om je vruchtbare dagen te bepalen. Een aantal populaire methode bespreken we hieronder.
De ovulatie voelen
Sommige vrouwen kunnen de ovulatie voelen. Ze kunnen lichamelijke sensaties opmerken rond hun ovulatie. Deze sensaties kunnen variëren van mild tot duidelijk. Symptomen zoals lichte pijn of krampen aan één kant van de onderbuik, bijvoorbeeld. Andere tekenen zijn veranderingen in vaginale afscheiding. Op het moment van ovulatie wordt dat vaak helderder en rekbaarder slijm. Hoewel het voelen van de ovulatie handig kan zijn, zijn de symptomen niet voor iedereen even helder of duidelijk aanwezig. Sommige vrouwen merken er niets van.
De eisprong berekenen met apps
Op je telefoon kun je gebruikmaken van allerlei apps voor het bijhouden van je menstruatiecyclus en je vruchtbare dagen. Als je iedere maand consistent invult wanneer je ongesteld bent geworden, kun je een gemiddelde cycluslengte berekenen. De app geeft dan precies in een agenda aan wanneer je ovulatie waarschijnlijk plaatsvindt en wat je vruchtbare dagen zijn. Maar ook deze methode is niet heel praktisch als je cyclus erg onregelmatig is, omdat er dan te veel verschil is in cycluslengte en vruchtbare momenten. Het berekenen van de eisprong met een cyclus-app op je telefoon, werkt dus het beste voor vrouwen met een regelmatige cyclus.
De eisprong bepalen met ovulatietesten
Ovulatietesten zijn een betrouwbare manier om je meest vruchtbare dagen te identificeren. Deze testen meten de toename van het luteïniserend hormoon (LH) in je urine, wat net voor de ovulatie piekt. LH is het hormoon dat ervoor zorgt dat de rijpe eicel vrijkomt. Sommige testen werken met streepjes om te laten zien of er een LH-piek is. Anderen laten een lachende smiley zien op de dag dat je eisprong plaatsvindt.
Hoe gebruik ik ovulatietesten?
Begin een paar dagen voor je verwachte ovulatie met testen en blijf testen tot je een positief resultaat ziet. Bij een positief resultaat volgt je ovulatie waarschijnlijk binnen 24 tot 36 uur. Het is dan verstandig meteen te vrijen en niet af te wachten, voor een zo hoog mogelijke kans op zwangerschap.
Het nadeel van ovulatietesten
Ovulatietesten kosten behoorlijk wat geld, zeker als je er veel nodig hebt. Hoe onregelmatiger je cyclus, hoe vroeger je moet beginnen met testen en hoe meer ovulatietesten je waarschijnlijk verbruikt voordat je de ovulatie vindt. En als je hem dan vindt, heb je natuurlijk nog geen garantie dat je daadwerkelijk zwanger wordt. Deze methode kan daarom uiteindelijk behoorlijk in de papieren gaan lopen.
De eisprong bepalen met de temperatuurmethode
Een andere methode om je ovulatie te bepalen is door het meten van je basale lichaamstemperatuur. Je temperatuur stijgt namelijk lichtjes na de ovulatie door de toegenomen hoeveelheden progesteron in je bloed. Deze gaat met enkele tienden van een graad omhoog, namelijk zo’n 0,3 tot 0,5 graden. Je moet dus een thermometer hebben die nauwkeurig meet. De temperatuursverhoging zakt weer als je weer ongesteld wordt.
Hoe gebruik ik de temperatuurmethode?
Door elke ochtend voordat je uit bed komt je temperatuur te meten en te registreren in een grafiek, kun je daarin een patroon gaan herkennen. Een aanhoudende temperatuurstijging kan duiden op je ovulatie. Je moet hiervoor wel heel precies iedere dag op hetzelfde moment meten. Een rectale meting, dus via de anus, geeft de nauwkeurigste resultaten.
Het nadeel van de temperatuurmethode
Omdat je dagelijks op hetzelfde moment moet meten, moet je heel precies en secuur zijn voor het volgen van deze temperatuurmethode. Bovendien vindt de temperatuursverhoging vaak pas plaats ná je ovulatie, terwijl je ervoor eigenlijk vruchtbaarder bent.
Maar, er zijn nog meer onzekerheden voor wat betreft deze methode. Je temperatuur kan ook verhoogd zijn, omdat je een virusje onder de leden hebt bijvoorbeeld. En bijvoorbeeld ook alcoholgebruik, stress of slaaptekort hebben invloed op je lichaamstemperatuur.
Sommige vrouwen gebruiken de temperatuurmethode ook juist andersom, als anticonceptiemethode. Maar daarvoor is het zeker geen veilige methode.
Wanneer naar de huisarts?
Het bepalen van je ovulatie is echt een uitdaging als je onregelmatig ongesteld bent. Hopelijk kom je een eind met de hierboven beschreven methoden. En kun je zo je kansen op zwangerschap een beetje vergroten. Onthoud dat elke vrouw en elke cyclus anders is. En dat echt maanden tot een jaar kan duren voordat je eer keer zwanger bent. Ongeveer 80% van de vrouwen is zwanger na een jaar proberen.
Als je moeite hebt met zwanger worden en je probeert het al meer dan een jaar, neem dan contact op met je huisarts. Ook wanneer je problemen hebt met vrijen of wanneer je dusdanig onregelmatig ongesteld bent dat je niet weet wanneer, en óf je wel ovuleert, is dat een reden om naar de huisarts te gaan.
Vanaf welke dag kan ik testen of ik zwanger ben?
Na je vruchtbare dagen, komen de spannende wachtdagen. De dagen waarin je niets meer kunt doen en moet afwachten of er een bevruchting heeft plaatsgevonden. De betrouwbaarste uitslag van een zwangerschapstest krijg je op het moment dat je test op de dag dat je eigenlijk ongesteld zou worden. Maar veel vrouwen willen al eerder testen. Er zijn ook testen beschikbaar waarmee je al 4 of zelfs 6 dagen eerder kunt testen. Deze testen zijn gevoeliger en meten kleinere hoeveelheden van het zwangerschapshormoon.
Einde van je vruchtbare periode
Als je de menopauze (je allerlaatste menstruatie) hebt gehad en je dus geen menstruatiecyclussen meer hebt, heb je het definitieve einde van je vruchtbare periode bereikt. Maar veel eerder al wordt het moeilijk om zwanger te worden. Vanaf je 35ste nemen de hoeveelheid eicellen drastisch af en vanaf je 40ste zijn de kansen op zwangerschap nóg veel kleiner geworden.
