Wanneer is een man vruchtbaar?

De knoop is doorgehakt; jullie willen een kindje. Vol energie gaan jullie ervoor, maar ondanks meerdere pogingen wil het nog niet lukken.

Stiekem best een teleurstelling, maar absoluut geen reden om de handdoek in de ring te gooien. Het is heel normaal dat er niet gelijk ‘raak geschoten’ wordt.

Laten we nog een keer duiken in het onderwerp vruchtbaarheid. Dit keer wel gefocust op de vruchtbaarheid van, jawel, de man!

Dat geduld een schone zaak is geldt ook voor het reproduceren van jullie genen. Zwanger raken kan nou eenmaal een tijdrovend klusje zijn.

De meeste experts zijn van mening dat het het beste is om niet meer dan 1 keer per dag seks te hebben. Een optimale hoeveelheid zaadcellen wordt verkregen door eens in de twee- tot vijf dagen klaar te komen.

Rondom de vruchtbare periode van de vrouw is het verstandig om om de dag seks te hebben om de kans op bevruchting te vergroten.

Te vaak klaarkomen (meerdere keren per dag), kan het aantal zaadcellen per zaadlozing verminderen. De kwaliteit hoeft daar niet per se onder te lijden. Aan de andere kant: door te weinig klaarkomen kan de beweeglijkheid van het zaad afnemen. Find your Balance!

Belangrijk is wel dat het leuk blijft. Probeer er relaxed mee om te gaan; het werkt niet bevorderend om strak op de planning te zitten en seks te zien als een moetje of routinewerk. Natuurlijk is het handig om de ovulatie in de gaten te houden, maar vergeet niet om de boel soms om te gooien. Probeer nieuwe dingen, verras elkaar, geef elkaar aandacht en blijf (ook over dit onderwerp) communiceren.

Wanneer de zwangerschap uitblijft, kun je gaan onderzoeken waar het aan ligt. Vooropgesteld dat niemand hier de ‘schuldige’ is...

Eerst even een lesje vruchtbaarheid. Zowel de man als vrouw wordt tijdens hun puberteit vruchtbaar. Vrouwelijke vruchtbaarheid is ook een erfelijke kwestie. Het hangt er bijvoorbeeld vanaf hoeveel eicellen een vrouw heeft meegekregen tijdens de geboorte. 

Bij de geboorte van een man zijn alleen voorlopers van de spermacellen, ook wel de stamcellen genoemd, aanwezig in de bal. Vanaf de puberteit begint de zaadproductie. Rijpe zaadcellen worden afgevoerd en samen met extra vocht vormen ze de zaadlozing. Het ontwikkelen van de zaadcellen is een continu proces dat ongeveer 75 dagen duurt.

Vrouwen en mannen zijn het vruchtbaarst in hun twintiger jaren. Bij vrouwen is dit tot hun dertigste ongeveer gelijk en dan neemt de vruchtbaarheid langzaam af.

Zoals we weten worden vrouwen na hun 40ste levensjaar nog moeilijk zwanger. Mannen daarentegen behouden hun vruchtbaarheid, maar de kwaliteit van hun sperma neemt af. De kwaliteit neemt wel pas later af. Na hun 45ste doen mannen er vaker langer over over om een vrouw te bevruchten. 

Vaak wordt er bij onvruchtbaarheid naar de vrouw gekeken. Toch kan dit ook zeker aan de man liggen. De grote vraag van vandaag is dan ook: ‘hoe verhoog je de vruchtbaarheid van de man?’.

Bij de kwaliteit van het zaad spelen verschillende criteria een rol:

Het aantal zaadcellen 
Er moeten genoeg zaadcellen zijn. Of te wel zijn het er voldoende voor goede vruchtbaarheid? De kwaliteit wordt als 'normaal' beschouwd bij minimaal vijftien miljoen zaadcellen per milliliter.  Minder zaadcellen per milliliter wordt als verminderd vruchtbaar gezien. Wat niet betekent dat er geen eicel mee bevrucht kan worden 
 

De vorm van het zaad
Zijn de zaadcellen goed qua vorm? Huh, qua vorm? Ja, zaadcellen met de gunstigste vorm hebben meer kans om de eicel te bevruchten. Elke man heeft zaadcellen die een minder optimale vorm hebben, maar zijn het er te veel dan heeft dit invloed op de vruchtbaarheid
 

Beweeglijkheid van het zaad
Zijn de zaadcellen actief genoeg en in staat om de eicel te bereiken? Ze moeten namelijk een behoorlijke afstand af kunnen leggen. Via de vagina door de baarmoedermond. En vervolgens via de baarmoeder door naar de eileiders. In de eileider vindt de bevruchting meestal plaats.

Hoe werkt dat precies? Er kunnen verschillende oorzaken zijn voor de verminderde vruchtbaarheid van de man.

Het kan aan de levensstijl liggen, de leeftijd (vanaf ongeveer 45) maar soms ook een aangeboren afwijking. Ook ziekte heeft invloed op de kwaliteit van het zaad. Je kan hierbij aan een griepje denken, maar ook aan ernstige ziektes. Je kan dit laatste nooit uitsluiten, maar de kans is groot dat het aan iets anders ligt.

Roken, overmatig alcoholgebruik en drugsgebruik hebben allemaal een negatieve invloed op de kwaliteit van het zaad. Naast dat het sowieso gezond is om te stoppen met roken en met mate alcohol te drinken, gaat het zaad er dus ook niet op vooruit.

Verder is veel zitten en weinig bewegen ook niet best voor de vruchtbaarheid. De zaadballen worden door het zitten warmer dan wanneer ze vrij hangen. Het is bijvoorbeeld bewezen dat vrachtwagenchauffeurs minder vruchtbaar zijn.

Je raadt het waarschijnlijk al: gezonde voeding werkt dan weer wel bevorderlijk voor de vruchtbaarheid. Vers en onbewerkt voedsel, veel vezels zoals volkoren producten en veel groente.

Naast voeding kunnen vruchtbaarheid supplementen man ook een goede aanvulling zijn. Vitamine C en zink supplementen hebben een positief effect op het zaad. Zink is een mineraal en speelt een belangrijke rol bij de vruchtbaarheid van de man en heeft invloed op de vorming van het sperma. Een zink supplement kan zeker bij verminderde zaadkwaliteit een goede aanvulling zijn.

Probeer daarnaast stress te vermijden. Dit kun je doen door bewust ontspanning op te zoeken. Letten op je voeding en stress verminderende supplementen te slikken. Tot slot: overgewicht heeft invloed op het testosteron in het lichaam. Probeer dus een gezond gewicht te behouden en je spermacellen zullen je dankbaar zijn!

Het kan natuurlijk dat iemand topfit is, zowel mentaal als fysiek, en dat de zwangerschap toch uitblijft. Wellicht is er iets anders aan de hand is. Bepaalde medicatie, zoals antibiotica of middelen als steroïden hebben een negatieve impact op de vruchtbaarheid.

Maar ook werken met chemische en/of radioactieve stoffen kunnen invloed hebben. Ga in dit laatste geval langs de bedrijfsarts om dit te bespreken. 

Lukt het na een jaar proberen niet om in verwachting te raken? Ga dan langs de huisarts. Hij of zij zal een paar vragen stellen en eventueel onderzoek doen. Het sperma wordt onderzocht en soms wordt er ook een lichamelijk onderzoek gedaan. Indien nodig word je doorverwezen naar een gynaecoloog of fertiliteitsarts.

Weet dat één op de zes koppels moeite heeft met zwanger raken. Je bent dus zeker niet alleen en al helemaal niet ‘abnormaal’.