Oestrogeen is een van de vrouwelijke geslachtshormonen. Het speelt een belangrijke rol in je menstruatiecyclus. In dit artikel duiken we dieper in de fascinerende wereld van oestrogeen en vertellen we hoe je dit belangrijke hormoon in balans houdt. Lees snel verder.
Inhoud
Wat is oestrogeen?
Je eierstokken produceren oestrogeen. Oestrogeen is een hormoon en speelt een belangrijke rol bij de ontwikkeling en het functioneren van het vrouwelijke voortplantingssysteem. Het reguleert je menstruatiecyclus. En het is verantwoordelijk voor het ontstaan van je secundaire geslachtskenmerken in de puberteit, zoals het krijgen van borsten en het breder worden van je heupen.
Soorten oestrogeen
Oestrogeen is eigenlijk de overkoepelende benaming voor een groep hormonen. Er zijn drie belangrijke soorten oestrogeen in je lichaam, namelijk:
Estradiol;
Estron;
En estriol.
Estradiol is de belangrijkste en meest krachtige vorm van oestrogeen.
Oestrogeen bij mannen
Bij mannen komt oestrogeen ook voor, maar in kleinere hoeveelheden. Bij mannen wordt oestrogeen onder andere aangemaakt in de testikels. Het hormoon speelt bij mannen een minder belangrijke rol dan bij vrouwen.
Wat zijn de symptomen van oestrogeentekort?
Een tekort aan oestrogeen noemen we ook wel oestrogeendeficiëntie. Wanneer dit optreedt tijdens de overgang, is dat normaal. Tijdens de overgang daalt het oestrogeenniveau in je bloed, omdat de productie door de eierstokken minder wordt. De symptomen van oestrogeentekort bij vrouwen zijn bijvoorbeeld:
Opvliegers;
Nachtelijk zweten;
Vaginale droogheid;
Verminderd libido;
Stemmingswisselingen;
Slaapproblemen;
En vermoeidheid.
Daarnaast leidt een tekort aan oestrogeen soms ook tot veranderingen van je huid, zoals droogheid en het dunner worden ervan. Ook verhoogt het je kans op botontkalking.
Het is belangrijk op te merken dat een oestrogeentekort ook bij andere groepen vrouwen voorkomt en niet alleen in de overgang, zoals:
Bij bepaalde medische aandoeningen;
Na verwijdering van de eierstokken;
Of bij het gebruik van sommige medicijnen.
De symptomen van een oestrogeentekort zijn niet allemaal erg specifiek. Dat betekent dat ze ook bij andere aandoeningen voorkomen. Heb je aanhoudende klachten, overleg dan altijd met je huisarts.
Wat doet oestrogeen?
Oestrogeen doet verschillende dingen in je lichaam:
Oestrogeen reguleert je menstruatiecyclus: Het hormoon is nodig voor de rijping van je eicellen in je eierstokken. Daarnaast zorgt het maandelijks voor de opbouw van je baarmoederslijmvlies, waarin een eventuele bevruchte eicel zich kan nestelen. Gebeurt dit niet? Dan wordt het baarmoederslijmvlies afgestoten tijdens de menstruatie.
Oestrogeen is belangrijk voor de ontwikkeling van de secundaire geslachtskenmerken: Oestrogeen is verantwoordelijk voor de ontwikkeling van vrouwelijke secundaire geslachtskenmerken zoals de groei van de borsten, de ontwikkeling van schaamhaar en het breder worden van de heupen.
Oestrogeen helpt bij het in stand houden van gezonde botten: Het hormoon speelt een rol bij het handhaven van de botdichtheid. Een gezonde botdichtheid is belangrijk voor de stevigheid van je botten. Wanneer je namelijk last krijgt van botontkalking (osteoporose), worden je botten brozer en breken ze gemakkelijker.
Oestrogeen helpt bij de regulering van je cholesterolgehalte: Oestrogeen helpt je cholesterolgehalte in evenwicht te houden. Het bevordert de juiste verhoudingen tussen ‘goed’ en ‘slecht’ cholesterol.
Oestrogeen heeft invloed op je stemming en je zenuwstelsel: Oestrogeen bevordert de hoeveelheid serotonine die vrijkomt in je hersenen. Serotonine wordt ook wel het gelukhormoon genoemd. Daarnaast heeft oestrogeen invloed op de ontwikkeling van zenuwen in je hersenen. Een daling van oestrogeen kan stemmingswisselingen geven.
Oestrogeen helpt je huid gezond te houden. Het speelt een rol bij de aanmaak van collageen. Een belangrijk onderdeel van het bindweefsel in je huid.
Oestrogeen heeft ook invloed op je hart en je bloedvaten. Het hormoon heeft een beschermend effect op de bloedvaten, waardoor een hoge bloeddruk of cholesterol minder kans krijgen om schade toe te brengen.
Wat is oestrogeendominantie?
Oestrogeendominantie ontstaat wanneer je hormonen niet goed in balans zijn met elkaar. Je oestrogeenniveaus zijn dan te hoog in verhouding tot andere hormonen, zoals progesteron.
Hoewel oestrogeen belangrijk is voor veel lichaamsfuncties, heeft te veel oestrogeen ten opzichte van het hormoon progesteron, nadelige effecten. Oestrogeendominantie kan ontstaan als gevolg van:
Te hoge oestrogeenproductie;
Een verstoorde afbraak van oestrogeen;
Of een verminderde productie van progesteron.
Elk van deze oorzaken zorgt voor een hormonale disbalans, waarbij er in verhouding te veel oestrogeen in je bloed zit.
De symptomen van oestrogeendominantie
De symptomen van oestrogeendominantie verschillen, maar zijn bijvoorbeeld:
Een onregelmatige menstruatie: Je kunt last hebben van hevigere, langere of onregelmatige menstruatiecycli.
PMS (premenstrueel syndroom): Symptomen zoals stemmingswisselingen, prikkelbaarheid, opgeblazen gevoel, gevoelige borsten en hoofdpijn voorafgaand aan je menstruatie.
Veranderingen in de borsten: Gezwollen, gevoelige of pijnlijke borsten komen voor.
Gewichtstoename: Oestrogeendominantie houdt ook verband met gewichtstoename, vooral rond de heupen, billen en dijen.
Vocht vasthouden: Oestrogeendominantie draagt bij aan het vasthouden van te veel vocht in je lijf. Het gevolg is bijvoorbeeld een opgeblazen gevoel of opgezwollen voeten.
Vermoeidheid: Je voelt je vermoeid en lusteloos als gevolg van te hoge niveaus van oestrogeen.
Migraine: Vrouwen met oestrogeendominantie zijn soms ook vatbaar voor migraineaanvallen.
Een verminderd libido: Een verhoogd oestrogeenniveau kan ervoor zorgen dat je een lager libido hebt.
Oestrogeen en de overgang
Als je in de overgang komt, stopt langzamerhand de functie van je eierstokken en neemt de hoeveelheid oestrogeen in je lijf af. De eicellen raken op en de cyclus wordt onregelmatiger en komt uiteindelijk tot een eind. Het moment waarop je voor het laatst menstrueert noemen we de menopauze.
De afname van de hoeveelheid oestrogeen in je bloed kan gepaard gaan met overgangsklachten, zoals opvliegers, nachtelijk zweten en stemmingswisselingen. Lees hier meer over de overgang:
Waar zit oestrogeen in?
In je lichaam wordt oestrogeen geproduceerd door je eierstokken en je vetweefsel. Maar er zijn ook voedingsmiddelen die fyto-oestrogenen bevatten. Dit zijn een soort plantaardige oestrogenen. Enkele van deze voedingsmiddelen zijn:
Sojaproducten, zoals tofu, sojamelk en tempeh.
Lijnzaad en lijnzaadolie.
Peulvruchten, zoals kikkererwten, linzen en bonen.
Sesamzaad en sesamolie.
Noten, zoals amandelen, pistachenoten, cashewnoten en walnoten.
Havermout en gerst.
Hoe houd je je oestrogeengehalte in balans?
Je kunt een aantal dingen doen om het oestrogeen in je lichaam zoveel mogelijk in balans te houden. Hieronder vind je enkele tips:
Gezond eten: met een gezond eetpatroon zorg je goed voor je lichaam. Gezond eten is rijk aan voedingsstoffen zoals vezels, antioxidanten, vitamines en mineralen. Vermijd overmatig gebruik van alcohol en cafeïne.
Voldoende bewegen: regelmatige lichaamsbeweging helpt je bij het behouden van een gezond gewicht en vermindert het risico op een hormonale disbalans.
Verlaag je stressniveau: stress kan het hormonale evenwicht verstoren en zo ook het oestrogeenpeil beïnvloeden. Probeer stress te verminderen door meer te ontspannen. Dat doe je bijvoorbeeld met behulp van ontspanningstechnieken zoals meditatie, yoga of ademhalingsoefeningen.
Vermijd blootstelling aan hormoonverstorende stoffen: blootstelling aan chemicaliën zoals bisfenol-A (BPA), ftalaten en parabenen kunnen je hormonale evenwicht verstoren. Probeer deze stoffen te vermijden. Gebruik bijvoorbeeld natuurlijke huidverzorgingsproducten, vrij van hormoonverstorende stoffen. En bewaar je eten in bewaardoosjes zonder BPA en andere weekmakers.
Ook interessant om te lezen
